Grafzerken of grafstenen in de vloer van het koor
Word vriend
1100 jaar kerkgeschiedenis

Grafzerken of grafstenen in de vloer van het koor

Na het archeologisch onderzoek werd de vloer van het koor hersteld met hardstenen vloertegels. Daarbij gaf men in het koor oude grafzerken, van binnen en van buiten afkomstig, een nieuwe plek en vormen deze nu een historisch onderdeel van het interieur van de kerk. Opgemerkt dient te worden dat de stenen niet meer met het voeteneind naar het oosten “georiënteerd” zijn gelegd. Het oorspronkelijke idee achter “georiënteerd liggen” is dat bij de opstanding der doden de Messias zal terugkomen en de doden zullen opstaan uit de dood. Daarom werden de doden begraven met de voeten naar het oosten, zodat bij de opstanding het gezicht in de goede richting was gericht.

Een uitsnede van een schets uit 1570 van Thomas Wittenroos.
Een uitsnede van een schets uit 1570 van Thomas Wittenroos.

De grafstenen zijn achtereenvolgens van:

  1. MARIA VAN KLEYN   OVLD n    7  Aug 1817
  2. HIER RUST ABRAHAM VAN LAER, GEBOREN DEN 2den  AUGUSTUS 1787, OVERLEDEN den 24sten OCTOBER 1867.
  3. HIER RUST CATH. HOEFHAMER, WED.VAN ABR. VAN LAER, GEB. 26 MAART, OVERL. 28 JANUARIJ 1870.
  4. A.J.H. WALLER. OVERLEDEN 15 NOVEMBER 1863.
  5. A.I. VAN DE VELDE, OVERLEDEN 21 JUNI 1839.
  6. VAN BERCHEM
  7. HENDRIK VAN KLEYN,OVERLEDEN 24 JUNI 1809.
  8. A.T. BERENDS.GEB. MEI 1813, GEST. 7 JUNI 1873.
  9. HENDRIK SCHELTEMA OVERLEDEN 24 DECEMBER 1863
  10. INT JAIR ONS HER M_DLI STARF HENR VÀ MIDD [] ZLN MÈ JOFFER MARGRIET VÀ VISBEEK SIN HUISFROUW
  11. RUSTPLAATS VAN J.C.B. PENNING   PRED.R 12V7.
  12. JAN ALTHOFF
Tekening van de kerk en bouwhof uit 1860 door Marie Fischer-d’Obenried (CH)
Tekening van de kerk en bouwhof uit 1860 door Marie Fischer-d’Obenried (CH)

Een drietal grafstenen is bijzonder te noemen en verdienen een nadere beschrijving.

Afb.1  Nr. 6 (280 x 133 cm) VAN BERCHEM 

In het midden een alliantiewapen omringd door bloemenranken met links een doodshoofd en rechts een zandloper. Het gaat hier naar alle waarschijnlijkheid om een dochter van Herman Holtman en Geertjen Oering. Zij staan vermeld met hun wapens op het  gotische kruis uit 1575, naast de zij-ingang buiten. De jongste dochter van Herman en Geertje, met de naam Metjen, geboren rond 1565, trouwt met  Johan van Berchem uit Doesburg, zoon van Johan van Berchem en  Wemmera Winckelmans.

Het alliantiewapen toont links het wapen van Van Berchem, een liggende stormladder en rechts van Holtman, drie voetangels of ook wel omgekeerde gaffels genoemd. Dezelfde wapens zijn eveneens links en rechts aan de bovenkant te zien. Rechtsonder het wapen van Oering, drie rechterschuinbalken en linksonder het wapen van Winckelmans met drie linker winkelhaken. Wanneer Metjen en Johan overleden zijn is niet bekend, vermoedelijk ergens tussen 1600 en 1650.De Stichting Kerkelijk Kunstbezit dateert in 1983 de steen op 1550.

Foto: Gemeentearchief Rheden
Foto: Gemeentearchief Rheden